De allereerste... Nederlandse Muziekprijs

De Nederlandse Muziekprijs is de hoogste onderscheiding die door het Ministerie van OCW aan een klassiek musicus kan worden uitgereikt. De prijs ontstond in 1978 als vervanging van de Prix d'Excellence, tot die tijd de hoogst haalbare afsluiting van een conservatoriumopleiding. Omdat die prijs aan zoveel studenten werd uitgereikt, was de waarde ervan flink gedevalueerd. Het werd tijd voor een nieuwe prijs met een hogere kwaliteitsstandaard, gericht op klassieke musici die het in zich hadden om een internationale carrière op te bouwen. De Nederlandse Muziekprijs was geboren, en in 1979 ging de eerste selectieronde van start. De eerste winnaar was contrabassist Hans Roelofsen in 1981.

Studieperiode

Al vanaf het begin was de Nederlandse Muziekprijs meer dan een prijs. Aan de uitreiking van de prijs gaat een ontwikkelingstraject van meerdere jaren vooraf. Musici die zich voor de prijs aanmelden en toegelaten worden, worden door een commissie gevolgd in hun persoonlijke muzikale ontwikkeling. Daarbij wordt de internationale potentie als solist gestimuleerd. Een kandidaat krijgt daarbij ondersteuning van een mentor en werkt met musici en coaches in binnen- en buitenland. Niet alleen muzikale ontwikkeling, maar ook onderzoek en carrièreplanning kunnen onderdeel uitmaken van het traject. Tijdens een openbaar concert wordt de prijs uitgereikt namens het Ministerie van OCW.

Onregelmatig

De Nederlandse Muziekprijs wordt onregelmatig uitgereikt. Omdat er meerdere musici tegelijkertijd in een opleidingstraject zitten (sommigen beginnend, anderen al bijna klaar), kan het zijn dat er een aantal jaar tussen de prijsuitreikingen zit. Zo duurde het drie jaar na de eerste prijsuitreiking voordat de volgende winnaar in 1984 werd gehuldigd: pianist Ronald Brautigam. 2010 was juist een topjaar met maar liefst vier winnaars: Henk Neven, Izhar Elias, Erik Bosgraaf en Ties Mellema.

Bekende musici

In de afgelopen 40 jaar hebben 36 klassieke musici de Nederlandse Muziekprijs ontvangen, waaronder bekende namen als cellist Pieter Wispelwey, violiste Janine Jansen en harpiste Lavinia Meijer. Er zullen ook veel musici zijn geweest die al een zekere bekendheid hadden, maar de prijs niet ontvingen. Of die er bewust voor kozen om niet deel te nemen aan het traject. De meesten zullen dat niet openbaar maken - een uitzondering daarop was celliste Ella van Poucke die in 2021 werd afgewezen voor de prijs.

Winnaar 2022

En ook dit jaar is er weer een winnaar: pianist Thomas Beijer krijgt de Nederlandse Muziekprijs 2022! Beijer krijgt de prijs uit handen van Gunay Uslu, staatssecretaris van Cultuur en Media. De uitreiking staat gepland op donderdagavond 17 februari in De Oosterpoort in Groningen.

Bronnen: Boekmanstichting, Fonds Podiumkunsten, Wikipedia