Wat is de beste uitvoering van Corelli's Concerti Grossi?

De Italiaanse barokcomponist Arcangelo Corelli werd in 1653 vlakbij Milaan geboren. Over zijn leven is niet veel bekend. Wat we wel weten is dat hij zijn muziekstudie voltooide in Bologna en vanaf 1685 naar Rome vertrok, waar hij zijn eerste sonates voor viool publiceerde. Aldaar verbleef hij in het huis van de kardinaal en werd hij een beroemd violist en dirigent. Corelli was een groot kunstverzamelaar. Op zijn verzoek werd hij na zijn dood in 1713 begraven naast de schilder Raffaël in het Pantheon van Rome.

Het oeuvre van de componist is met zes opusnummers niet heel groot. Alle werken passen met gemak op tien cd's. De stukken zijn in te delen in drie categorieën. Er zijn vier series van Trio-sonates, een serie Vioolsonates en een serie Concerti Grossi. Over die laatste gaat het in De Vergelijking.

Het werk

Zoals de Italiaanse naam concerto grosso (letterlijk: groot orkest) al zegt is het een compositie voor orkest. Meestal heeft een groep instrumenten een meer solistische rol ten opzichte van de rest van het orkest.

De bundel met twaalf Concerti Grossi opus 6 werd in 1714 postuum uitgegeven in Amsterdam. Waarschijnlijk schreef Corelli ze voor 1682. In de werken gaan een paar musici de dialoog aan met de rest van het orkest. Dat principe is terug te voeren op de triosonates die vaak met meerdere musici werden uitgevoerd. De vioolpartijen werden dan verdubbeld om het werk in een wat grotere ruimte beter tot zijn recht te laten komen.

De Vergelijking

In De Vergelijking van Diskotabel werden weer drie opnames naast elkaar gezet. Welke was de beste? Beluister de meningen van de panelleden hieronder terug.

In de uitzending kwamen de volgende drie opnamen aan de orde:

A Accademia Bizantina, Ottavio Dantone (Hdb Sonus, 2023)
B Academy of St. Martin in the Fields, Neville Marriner (Decca, 1974)
C Freiburger Barockorchester, Gottfried von der Goltz (Aparté, 2018)

Wil je de musici liever zien? Een mooie versie om te bekijken is die van het Concerto Grosso op. 6 nummer 8 uit Spanje. Ton Koopman dirigeert het Orquesta Sinfónica de Galicia.

Verder luisteren

De Vioolsonates opus 5 van Corelli zijn ook schitterend. Helemaal als ze worden uitgevoerd door Andrew Manze en Richard Egarr. Je kunt er even mee vooruit, want het zijn er in totaal twaalf.

De Russische componist en pianovirtuoos Sergej Rachmaninov wist wel raad met de bovenstaande twaalfde sonate. Hij componeerde twintig variaties op het eenvoudige thema van Corelli. Het is ongelofelijke muziek, de componist verkent alle mogelijkheden van het materiaal. De Rus is hoorbaar goed in het schrijven variaties. Jaren later zou hij het nog eens doen met de Rapsodie op een thema van Paganini.