Ward Koopmans: 'Het is heerlijk om samen muziek te maken'

Iedere week reageert een panellid van Diskotabel op een aantal onmogelijke keuzes, die bieden immers een verhelderend kijkje in iemands wezen. Hoe luisteren de panelleden thuis naar muziek? Staat hun speellijst op shuffle of op repeat? En welke instrumentele bezetting heeft hun voorkeur? Deze week: Ward Koopmans.

Online album of fysieke cd?

Ik luister de hele dag door muziek, dus het gaat van cd’s tot Spotify en de radio. Ik kan me beter concentreren als ik muziek aan heb staan. Natuurlijk luister ik geen zware Brucknersymfonie als ik zit te werken, maar wat lichte muziek van Mendelssohn of Mozart is voor mij beter dan stilte. Als ik voor mijn werk een lijvige nota moet schrijven die mij de hele dag gaat kosten, dan zoek ik op Spotify gewoon een album met de complete pianoconcerten van Mozart, dan kan ik even vooruit onder begeleiding van Andras Schiff op de piano.

Maar als ik écht ga luisteren, dan toch het liefst cd’s. Ik koop ze nog steeds van de mooie muziek die ik per se wil hebben. Ik heb sinds een tijdje ook prachtige geluidsboxen tegenover mijn bank staan. Dan kan ik precies goed zitten voor het juiste stereobeeld, en ondertussen lekker bladeren in het cd-boekje om alle achtergronden bij de werken te ontdekken.

Vóór 1900 of ná 1900?

Oef… Met het mes op de keel? Dan vóór 1900, de schoonheid van die muziek is zo hemels. Alleen geeft Spotify mij geen gelijk als ik mijn meest beluisterde muziek bekijk, want 70 procent is toch van ná 1900. En om het ingewikkelder te maken: eigenlijk gaat mijn voorkeur uit naar muziek van rond 1900. Er zit zoveel ontwikkeling in de muziek uit die tijd, je merkt dat die voortkomt uit wat er op dat moment in de maatschappij gebeurt. Componisten maken extremere keuzes, ze componeren heel andere muziek, ze kiezen voor andere bezettingen. De muziek is meer verhalend en het draait om je eigen verbeelding, vergelijk het maar met het impressionisme en expressionisme in de schilderkunst. Denk bijvoorbeeld aan La Mer van Debussy of orkestwerken van Ravel. Ik hou van de grootte van de orkesten in dat repertoire, er zit zoveel kleur in, zoveel verschillende soorten klankverschillen.

Altviool of viool?

Op die vraag heb ik twee antwoorden. De altviool is geen groots solo-instrument, terwijl er voor viool juist heel veel prachtig repertoire is geschreven. Vanuit de muziek gedacht kies ik dus voor de viool. Maar de altviool is uiteindelijk wel het allermooiste instrument in het samenspel, als je het mij vraagt. De altviolist is de verbinder tussen de hoge en de lage stemmen en mag altijd de mooiste harmonieën spelen. Denk aan het Strijkkwintet van Schubert – zonder altviool is het niks.

Bach of Mahler?

Vorige week heb ik nog Bach gespeeld met het Haags Barokgezelschap. Cantate BWV.110, Unser Mund sei voll Lachens. Heerlijk! En ik hoop nog vaak en veel Bach te spelen. De westerse klassieke muziek is absoluut schatplichtig aan hem, maar betekent dat ook dat hij de mooiste muziek componeerde? Voor mij misschien toch niet, het is me vaak wat te mathematisch allemaal. In de muziek van Mahler hoor ik meer ontwikkeling. Zijn Eerste symfonie klinkt nog als late Brahms, maar zijn Zevende is echt iets heel anders. Dat spreekt mij enorm aan. Ik kies dus voor Mahler.

Kamermuziek of orkestrale muziek?

Dat is een hele moeilijke… Waarschijnlijk geef ik morgen weer een ander antwoord, maar laat ik voor nu antwoorden met kamermuziek. Ik heb veel muzikale vrienden die op niveau kunnen musiceren. Het is heerlijk om samen muziek te maken. We spelen vooral strijkkwartetten, pianokwintetten en zelfs af en toe een octet of nonet.

Maar ja, morgen kies ik dus voor orkestraal.

Jurjen Hempel of Klaus Mäkelä?

Jurjen Hempel staat al tien jaar voor Symfonieorkest Bellitoni waar ik voorzitter van ben. Het is een amateurorkest, maar wel van hoog niveau. We hebben twee keer per jaar een project waar iedereen zich dan ook een week of zes aan committeert. We mogen in onze handjes knijpen dat we met Jurjen een zeer ervaren en goede chef-dirigent hebben. Hij is iemand die een groep eigenwijze amateurs echt naar een hoger niveau kan brengen.

Klaus Mäkelä vind ik een fenomeen, een soort wonderkind. Hij is nu al chef-dirigent bij twee toporkesten en daar komt over een paar jaar het Koninklijk Concertgebouw nog bij. Ik heb al regelmatig naar zijn opnames geluisterd en ik heb hem nu twee keer live zien dirigeren. Wat een uitstraling en charisma. Hij werkt met topmusici, en die hoeft hij echt niet te vertellen hoe ze Beethoven moeten spelen. Hij moet ervoor zorgen dat ze nog net dat beetje extra geven. En dat doen ze voor hem. Fantastisch.

Samen luisteren of alleen?

Ik hou heel erg van samen luisteren; naar concerten gaan of gewoon thuis de radio aan of een cd opzetten. Gelukkig zijn er thuis meerdere mensen die klassieke muziek ook leuk vinden. Ik ben niet iemand die zich snel opsluit om in zijn eentje te gaan luisteren, maar als ik onderweg ben in mijn auto - en dat is vaak! - maak ik van de gelegenheid gebruik om aandachtig te luisteren. Zo ging het bijvoorbeeld toen bekend werd dat Mäkelä zich aan het Koninklijk Concertgebouw verbond. Kort daarvoor was de cd-box verschenen met daarop alle symfonieën van Sibelius die hij dirigeerde bij het Philharmonisch Orkest van Oslo. Die wilde ik aandachtig beluisteren, dus die bewaarde ik voor de auto.

Wat is je favoriete cd van dit moment?

Een paar maanden geleden bracht John Wilson met zijn Sinfonia of London een cd uit met daarop onder meer het Dodeneiland van Rachmaninov. Schitterend.