Theoloog en dichter Huub Oosterhuis (89) overleden

Zijn poëtische oeuvre varieerde van psalmbewerkingen tot politieke protestliederen, mystiek getinte gezangen en vaak zeer persoonlijke 'vrije poëzie'. Zijn liederen stonden op het repertoire van de meeste parochies en gemeentes.

Oosterhuis was sinds 1965 voorganger in de in 1960 opgerichte Amsterdamse Studentenekklesia, die een alternatief in de volkstaal wilde bieden voor de Latijnse mis. De Rooms-Katholieke Kerk verstootte hem in 1970 als priester toen hij na zijn huwelijk in diensten van de ekklesia bleef voorgaan. Een jaar eerder was hij wegens zijn afwijzing van het verplichte celibaat uit de jezuïetenorde gezet.

Om het debat over politiek en cultuur te stimuleren, richtte de in 1933 geboren Amsterdammer Oosterhuis in 1972 het centrum De Populier op, dat begin jaren tachtig overging in het politiek centrum De Balie. In 1990 stichtte hij het centrum voor religie, politiek en cultuur De Rode Hoed. Hij was daar van 1991 tot 1998 directeur.

Huub Oosterhuis sloot als Bijbelvertaler en -uitlegger aan bij Joodse uitlegtradities. In 1997 begon hij in De Rode Hoed met Bijbeluitleg voor buitenkerkelijken. De (protestantse) Vrije Universiteit in Amsterdam eerde Oosterhuis in 2002 met een eredoctoraat.

De theoloog had ook nauwe banden met het koningshuis. Hij hield in 2002 de preek tijdens de uitvaartdienst van prins Claus. Zijn banden met Claus en Beatrix dateren van het begin van de jaren zeventig, toen de dichter lid werd van een groep kunstenaars die het paar om zich heen verzamelde. Oosterhuis kreeg twee kinderen die ook allebei carrière maakten in de muziekwereld: zangeres Trijntje en producent en componist Tjeerd.

Bisschop Haarlem-Amsterdam: talent Huub was breder dan kerk

Het talent van Huub Oosterhuis was "breder dan de kerkelijke en Bijbelse liederen". Dat stelt bisschop Jan Hendriks van Haarlem-Amsterdam maandag in reactie op het overlijden van de componist en theoloog. Hendriks deelt de reactie op zijn website.

"Even­zeer na­tuurlijk betreur ik dat hij des­tijds wegen is gegaan die leidden tot vervreem­ding van de katho­lie­ke kerk en haar lei­ding, zon­der dat hij overigens de katho­lie­ke kerk ooit heeft verlaten", schrijft de bisschop. Hendriks zegt "graag te erkennen dat een bij­zon­der en geta­len­teerd persoon met speciale ver­diensten voor de li­tur­gische en Bijbelse dicht­kunst en muziek, met inzet voor sociale vraagstukken, voor wie de Bijbel uitgangs­punt was van denken en han­de­len, van ons is heen­ge­gaan."

Oud-jezuïet Oosterhuis was lange tijd persona non grata voor de kerkleiding, na een discussie over het celibaat. De muzikale nalatenschap van Oosterhuis verdient echter meer aandacht dan het verleden, aldus Hendriks. "Ik zou er geen bezwaar tegen hebben als bepaalde lie­de­ren tot het li­tur­gisch repertoire zou­den gaan behoren. Vele strofen van zijn lie­de­ren kunnen door tal­loze katho­lie­ken uit het hoofd wor­den opgezegd en gezongen, zo bekend zijn ze", aldus de bisschop.

Trijntje en Tjeerd: ondanks verdriet is hart vervuld met liefde

Trijntje en Tjeerd Oosterhuis zijn dankbaar voor de inspiratie en liefde die zij van hun vader, Huub Oosterhuis, hebben meegekregen. Dat stellen zij in een korte reactie op zijn overlijden. "Ondanks het grote verdriet is ons hart vervuld met liefde en dankbaarheid voor alle mooie momenten die we van onze inspirerende en liefdevolle vader hebben meegekregen", zeggen Trijntje en Tjeerd.

Tussen Hemel en Aarde

Zondag 16 april zal Wilfred Kemp in Tussen Hemel en Aarde stilstaan bij het overlijden van Huub Oosterhuis.

Herdenking op televisie

De KRO-NCRV herdenkt Oosterhuis op zaterdag 15 april met een speciale tv-uitzending over zijn liedteksten. Op NPO 2 is iets na 17:00 uur een speciale uitzending van het programma Petrus In Het Land te zien waarin de muzikale erfenis van Huub Oosterhuis centraal staat.

Muziek gedraaid in de uitzending(en):

Bron: Robbert Blokland voor ANP