Het Belinfante Kwartet speelt Von Bingen, Beamish, Bosmans en Britten

Is dat niet doodeng, muziek voorspelen aan de componist zelf?

"Eigenlijk was het niet spannend, want doordat we haar muziek spelen voelt ze heel bekend voor ons. We "kennen" haar via de muziek die we spelen. Het spannendst was dat we vooraf al een opname voor haar maakten die ze kon beluisteren. Daarin wilden we natuurlijk alles laten horen wat we over het stuk wisten en de noten precies zo spelen zoals zij ze bedoeld heeft.

“Het stuk heeft als titel Reed Stanzas, het gaat dus over riet in allerlei hoedanigheden. Dat kan riet zijn dat groeit langs de waterkant en waar de wind doorheen ruist, maar ook de rieten van instrumenten zoals de doedelzak of de accordeon. Ze verkent al die geluiden in het stuk, het gaat over riet in alle soorten.

“Beamish is een componist van nu, dus je hoort hedendaagse invloeden en bijvoorbeeld pop en jazz. Het ligt goed in het gehoor en ze heeft ook wel iets eigens. In Reed Stanzas hoor je ook elementen van volksmuziek terug.”

Interesse in volksmuziek komt ook tot uiting bij de kwartetleden zelf. Violiste Fiona Robertson arrangeerde Schotse volksmuziek voor haar collega’s en dat stimuleerde cellist Pau Marquès i Oleo om ook muziek van zijn geboorte-eiland Menorca te bewerken voor kwartet. Ook violiste Olivia Scheepers arrangeert graag, net als Vroegop zelf. En natuurlijk spelen ze bestaande kwartetwerken, zowel die van de grote meesters als onbekendere stukken.

"We spelen de muziek die we belangrijk vinden om te spelen, daarbij gaat het er niet om of die bekend of onbekend is. Het gaat ons om het verhaal dat we kunnen vertellen met de muziek, en daar hoort ook muziek bij van componisten die onderbelicht zijn. Daarvoor doen we actief ons best, en doen we onderzoek. Soms is dat ook in een bibliotheek, maar gelukkig hoef je voor dit soort muziek niet helemaal naar de kelders."

Optreden is voor het kwartet enorm belangrijk. Het is dé manier om te kunnen communiceren en dat kun je niet nabootsen. Vroegop: “Live voor de radio spelen is een klein beetje anders dan spelen voor een zaal met publiek, maar je hebt wel het gevoel dat je voor mensen speelt. En er zit sowieso een opnametechnicus bij en een presentator… En als er maar een paar mensen zijn, speel je toch voor iemand. En het idee dat er op hetzelfde moment mensen naar de radio luisteren houden we natuurlijk ook in ons achterhoofd.”

Programma

Voor het Avondconcert selecteerde het kwartet naast de muziek van Beamish ook werken van Hildegard von Bingen, Henriette Bosmans en Benjamin Britten. Vroegop: “O virtus sapientiae van Von Bingen is een ode aan de wijsheid. Het is niet voor strijkkwartet geschreven, maar in het stuk kun je wel heel mooi de verschillende klankkleuren van een kwartet laten horen. De eerste viool zingt de melodie als het ware en de rest vult dat aan. Het strijkkwartet van Bosmans brengt ons dichtbij Frieda Belinfante, aan wie we de naam van ons kwartet hebben opgedragen. Zij vormden een tijdlang een stel en dit strijkkwartet komt uit die periode. Bosmans zou het geschreven hebben tijdens een vakantie in Zandvoort.

“Van Britten spelen we een werk uit zijn jonge jaren. Als je het speelt, voel je dat hij dingen aan het uitproberen was. Hij probeert allerlei effecten uit en omdat hij zelf ook altviool speelde, wist hij wat de mogelijkheden waren. In het derde deel gedraagt de altviool zich als een gitaar, er moet getokkeld worden. Normaal gesproken zou ik dat spelen met het instrument onder mijn kin, maar toen ik het eens probeerde terwijl ik de altviool vasthield als een gitaar leverde dat een nog beter effect op. De zwaartekracht werkt dan anders omdat je van boven naar beneden plukt, in plaats van opzij, daardoor hoor je meer een gitaarachtig geluid, de ene kant op wat lichter en de andere kant op wat zwaarder.”

Het Belinfante Kwartet speelde live in MuziekHaven Zaandam.