Kijk All of Bach: Prelude en fuga in D groot BWV 850

Gebaren waren in Bachs tijd van groot belang: retorische en muzikale gebaren, maar ook daadwerkelijke gebaren, op het toneel en in het dagelijks leven. Johann Mattheson wijdde in Der vollkommene Capellmeister een heel hoofdstuk aan gebaren. Op het toneel stonden de Duitsers er maar als stijve harken bij, vond hij. Maar in muzikaal opzicht deden ze niet onder voor de Fransen en de Italianen.
Deze Prelude en fuga in D groot is een mooi voorbeeld van gebaren in muziek. De prelude is, zoals wel vaker, opgebouwd uit een enkel muzikaal gebaar dat steeds gevarieerd herhaald wordt. De fuga draait om het “grote gebaar” (zoals Guillermo Brachetta het terecht noemt) aan het begin: een versiersel van snelle noten.

Met name de Poolse adel stond bekend om hun uitgebreide repertoire aan begroetingen en beleefdheden. Buitenlandse bezoekers verbaasden zich hoe theatraal het eraan toeging. Het ceremoniële buigen en begroeten kende verschillende vormen. Je kon de wangen, maar ook de schouders, de borst, en in sommige gevallen de voeten van iemand kussen. Je kon je hoofd buigen, of je hoed aantikken, maar vaak ging het verder. Als groter teken van respect werd de hoed afgenomen, en werd zo diep gebogen dat de hoed in de hand net de grond raakte. Ook werd de hoed afgenomen als een brief van een hooggeplaatst persoon werd voorgelezen, of zelfs telkens wanneer de naam van de koning of de paus genoemd werd.

Lees meer over BWV 850 op de site van All of Bach. Daar is ook het archief te vinden met alle tot nu toe uitgebrachte BWV-nummers.

All of Bach
In aanloop naar het 100-jarige jubileum van de Nederlandse Bachvereniging in 2021 ontstond het idee om alle werken van Bach uit te voeren, in beeld en geluid. Om dichtbij de componist te blijven, worden de werken op passende locaties opgenomen: cantates in een kerk, kamermuziek in huiskamers, orgelmuziek op bijzondere orgels, etc. Dit wordt gedaan met het eigen ensemble en met vele gastmusici. Alle werken zijn gratis te zien en te beluisteren op de website van All of Bach, waar ook interviews op staan en achtergrondinformatie te vinden is.