Kijk All of Bach: Cantate Schleicht, spielende Wellen, BWV 206

De All of Bach van deze week wordt uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging onder leiding van Jos van Veldhoven in de Paushuize in Utrecht.

Bach feliciteerde met dit ‘dramma’ de keurvorst van Saksen en koning van Polen. Friedrich August resideerde in Dresden, maar in Leipzig was het gebruikelijk zijn verjaardag en andere hoffeesten mee te vieren.

In de tekst komen vier belangrijke, aan het huis van Saksen en Polen gelieerde rivieren aan het woord. Bach laat het water dan ook hoorbaar door alle delen van zijn cantate kabbelen en ruisen. De rivieren worden vertegenwoordigd door de vier solisten, van laag naar hoog, elk met een recitatief en een aria. De bas is de Weichsel (Wis?a), de grootste rivier van Polen. Hij bezingt August als vredestichter. De tenor is de Elbe, de stroom die ook de residentie Dresden aandoet. Hij zingt de Polen toe dat ze August wel even mogen lenen als koning, maar ze mogen hem niet houden want ‘Geborgt ist nicht geschenkt’. De alt volgt met de Donau, een verwijzing naar de Habsburgse familie van Augusts vrouw, Maria Josepha. Wellicht niet toevallig zet Bach bij de vermelding van Augusts huwelijk twee hobo’s d’amore (liefdeshobo’s) in. Het rijtje wordt afgesloten door de sopraan, die de Pleisse verbeeldt, de relatief kleine rivier die door Leipzig stroomt. Zij probeert de tegengestelde belangen van de verschillende erflanden met elkaar te verzoenen naar het voorbeeld van de harmonie van de zachte fluiten – drie maar liefst, een unicum in het werk van Bach – die haar begeleiden. Saksen en Polen moeten August broederlijk delen, en het trotse Habsburgse rijk moet zich aansluiten bij de lofzang.

Lees meer over BWV 206 op de site van All of Bach. Daar is ook het archief te vinden met alle tot nu toe uitgebrachte BWV-nummers.

All of Bach
In aanloop naar het 100-jarige jubileum van de Nederlandse Bachvereniging in 2021 ontstond het idee om alle werken van Bach uit te voeren, in beeld en geluid. Om dichtbij de componist te blijven, worden de werken op passende locaties opgenomen: cantates in een kerk, kamermuziek in huiskamers, orgelmuziek op bijzondere orgels, etc. Dit wordt gedaan met het eigen ensemble en met vele gastmusici. Alle werken zijn gratis te zien en te beluisteren op de website van All of Bach, waar ook interviews op staan en achtergrondinformatie te vinden is.