Het gesprek - Jan de Lange

Annemieke Bosman praat met conservator Jan de Lange over de grootste expositie tot nu toe met werken van schilder Jan Mankes, nu te zien in Museum Arnhem en Museum Belvédère.

Hoewel Jan Mankes meer dan een eeuw geleden leefde, spreekt zijn werk nog steeds tot de verbeelding. Zijn schilderijen, waarin de tijd lijkt stil te staan, zijn een oase van rust te midden van de chaos. Of het nu gaat om zijn gedetailleerde portretten, serene landschappen of intieme stillevens, Mankes’ werk nodigt uit tot vertragen en genieten. Hij maakte deze kunstwerken als reactie op de onrustige tijd waarin hij leefde, tegen de achtergrond van politiek tumult, de Eerste Wereldoorlog en christen-anarchisme. Net als veel van zijn tijdgenoten zocht hij naar een manier om om te gaan met al deze onrust. In zijn kunst vond hij een toevlucht. Door zich te concentreren op de natuur en het alledaagse leven creëerde hij een dromerige wereld van rust en stilte. Hij stierf jong aan tuberculose, iets dat bij heeft gedragen aan de mythevorming rondom zijn kunstenaarschap.

Museum Arnhem: Jan Mankes – Verstilling en strijd

In Museum Arnhem ligt de nadruk op een overzicht van Mankes’ werk en brengt dat in relatie tot werk van tijdgenoten; kunstenaars die hem inspireerden en kunstenaars die op hun beurt inspiratie vonden in zijn werk. De tentoonstelling toont meer dan vijftig kunstwerken die de wereld van Jan Mankes tot leven brengen. De focus ligt op zingeving en verstilling in onrustige tijden. Bezoekers ontdekken de kunstenaar achter de schilderijen en de idealen die hem inspireerden.

Museum Belvédère: Jan Mankes - Uiting geven aan geestelijk leven

Museum Belvédère concentreert zich op het werk dat Mankes maakte in 1909-1915, de periode waarin hij woonde in het Friese dorp De Knipe en inspiratie ontleende aan de omgeving waar Museum Belvédère is gevestigd. De tentoonstelling in Oranjewoud geeft inzicht in de drie belangrijkste thema’s binnen Mankes’ werk – landschappen, portretten en dieren – en zijn artistieke ontwikkeling tot aan 1915, het jaar waarin hij trouwt met Anne Zernike en De Knipe verruilt voor Den Haag. Complementair aan de tentoonstelling wordt fluisteringen getoond, met werk van een hedendaagse geestverwant van Jan Mankes: de Nederlandse kunstenaar Oscar Voch (1962).