Widmanns reusachtige ARCHE

Van Michelangelo tot Sloterdijk

Met het oratorium ARCHE uit 2017 schreef Jörg Widmann vijf jaar na de wereldpremière van zijn opera Babylon opnieuw een reuzenwerk voor een monsterbezetting. Rond de driehonderd musici mobiliseert hij voor dit opdrachtstuk, dat hij schreef voor de opening van de Hamburgse Elbphilharmonie; een groot bezet symfonieorkest, sopraan- en baritonsolist, twee koren en een kinderkoor. Ook op dichterlijk-filosofisch plan zet hij hoog in. De tekstbronnen reiken van Michelangelo tot Peter Sloterdijk en van Matthias Claudius tot Schiller, Heine en Nietzsche.

Burleske vormen en nuchtere conclusie

Thematisch is ARCHE, met zijn centrale rol voor de zondvloed, verwant aan de opera. Het draait om de verhouding tussen de mens en God, die door een verwoestende natuurramp op het spel komt te staan. Wat stelt een schepper voor, die dit zijn kinderen aandoet? Wat is een schepping waard waarin de mens behalve tot het hoogste van de liefde ook in staat is tot het laagste van de moord? Dat er geen antwoord komt, is de bron van alle menselijke vertwijfeling die in ARCHE met alle pieken en dalen aan de orde is. En die er vaak cabareteske en burleske vormen aanneemt, voordat in het afsluitende 'Dona nobis pacem' de nuchtere conclusie wordt getrokken dat de mens zelf verantwoordelijk is voor zijn lot.