Suites van Bach & Dieupart

Bach als arrangeur

Johann Sebastian Bach was naast componist en musicus ook een fervent arrangeur. Zijn bekendste werk op dat vlak is de bewerking van Alessandro Marcello’s Hoboconcert. Daarnaast bewerkte Bach veel soloconcerten van Vivaldi voor uitvoering op klavecimbel en orgel en kregen ook zijn eigen composities versies voor andere instrumenten. De praktijk om bestaande stukken te bewerken voor andere instrumenten was in de Barok aan de orde van de dag. Daarbij ging het er niet zozeer om dat de noten in de bewerkte versie exact hetzelfde bleven; de muziek moest vooral op de best mogelijke manier klinken en de muzikale vertelkracht moest overeind blijven.

Bach en componist Charles Dieupart

Waar Bach vaak muziek voor allerlei instrumenten vertaalde naar een versie voor klavier, doen Teun & Teun in dit programma het tegenovergestelde: muziek van Bach voor soloklavier klinkt nu op klavecimbel en blokfluit. Daarvoor vonden ze inspiratie bij een tijdgenoot van Bach: de componist Charles Dieupart. De Fransman woonde het grootste deel van zijn leven in Engeland en blonk net als Bach uit in het componeren van mooie melodieën.

In 1701 liet Dieupart zes suites voor klavecimbel uitgeven. Daarna bewerkte hij ze zelf voor blokfluit, destijds een razendpopulair instrument. Bach was bekend met Dieuparts klavecimbelsuites en kopieerde ze voor zijn muziekbibliotheek. Zoals vaker het geval was, vonden de noten van Dieupart niet alleen een weg naar Bachs archief, maar ook naar zijn composities. Zo getuigen Bachs Engelse suites voor klavecimbel van een zeer vergelijkbare opbouw en verwerkte hij zelfs een muzikaal citaat van Dieupart in een van zijn eigen stukken.

Een eigen arrangement van Teun & Teun

In tegenstelling tot Dieupart heeft Bach nagelaten om zijn Engelse suites zelf te bewerken voor blokfluit en klavecimbel. Teun & Teun gingen daarom te rade bij Dieupart en namen de manier waarop hij zijn eigen suites bewerkte tot voorbeeld voor hun eigen arrangementen. Ze ontdekten hoe Bachs werk zich, door het letterlijke scheiden van de stemmen, ook figuurlijk opende: de basstem transformeerde zich tot het begeleidende basso continuo, de bovenstem tot de fluitpartij. Zo ‘destilleerden’ ze uit Bachs Engelse suites Bachs Suittes de Clavessin – Appropriate al Flauto & Basso.

Bron: Teun & Teun / Oude Muziek