Bevrijding
KRO-NCRV

Op 5 mei zou violist Theo Olof 100 zijn: dit is zijn bijzondere verhaal

foto: ANP
  1. Klassiekchevron right
  2. Op 5 mei zou violist Theo Olof 100 zijn: dit is zijn bijzondere verhaal

"Maak alsjeblieft dat je wegkomt voordat het te laat is!" Dat krijgen de ouders van violist Theo Olof te horen als Hitler in 1933 aan de macht komt in Duitsland. Niet lang daarna vluchtten de 8-jarige Theo en zijn moeder vanuit het Duitse Bonn naar Nederland. Toen de oorlog ook in Nederland uitbrak, moest Theo onderduiken. Met heel veel geluk wist hij uit handen van de Gestapo te blijven. In 1975 stond hij aan de wieg van de eerste klassieke radiozender van Nederland: de voorloper van NPO Klassiek. Zondag 5 mei zou violist Theo Olof honderd jaar geworden zijn.

In podcast Muziek tot Leven vertellen we de verhalen van 17 musici die niet vergeten mogen worden en brengen we hun muziek weer tot leven. Zo ook het verhaal van Theo Olof. Luisteren kan hieronder.

Theo Olof in onderduik tijdens de Tweede Wereldoorlog

Theo was een muzikaal kind. Al tijdens zijn kleutertijd regelde zijn moeder Elvira dat hij vioollessen kon volgen. Eenmaal in Nederland groeide hij op in het pleeggezin van Mies Boissevain. Zij zorgde ervoor dat Theo in de leer kon bij vioolpedagoog Oskar Back. In de oorlog werd Mies, samen met haar man en drie zoons, actief in het verzet.

Toen de oorlog uitbrak, zorgde Mies ervoor dat Theo terechtkon op een onderduikadres. Theo's moeder weigerde om onder te duiken, omdat ze niemand in gevaar wilde brengen. Ze hield er sterk rekening mee dat ze zou worden opgepakt en schreef daarom een emotionele brief aan haar zoon. Daarin stond onder andere:

Quote

Vergeet je moeder niet. Ik dank God dat je een goed mens bent en ik hoop dat je een goed mens zult blijven. We hadden van een ander leven gedroomd, maar het mocht niet zo zijn.

Beschermengel

Theo zelf wist, als door een wonder, meerdere keren uit de handen van de Duitse bezetter te blijven. Zo werd één van zijn onderduikadressen uitgekamd, net op het moment dat hij even de deur uit was. Ook liep hij op een dag SS-officieren tegen het lijf, maar wist te voorkomen dat zij erachter kwamen dat hij Joods is. Tijdens een mislukte vlucht naar Zwitserland belandde hij in Brussel. Daar wist hij onder de radar te blijven tot aan de bevrijding.

Quote

Toen ik in de oorlog ondergedoken was, heb ik zelf ook het idee gekregen dat ik een beschermengel of misschien wel een paar beschermengelen had.

Theo Olof

Uiteindelijk werd Elvira inderdaad opgepakt. Ze werd in 1943 getransporteerd naar vernietigingskamp Sobibor en vermoord. Theo's vader kwam om in Auschwitz.

Theo Olof aan de wieg van NPO Klassiek

Na de oorlog stortte Theo zich op muziek. Voor zijn werk moest hij veel naar het buitenland. Op elke bestemming zette hij direct de klassieke radiozender aan. Het stoorde hem dat veel landen een klassieke radiozender hadden, maar Nederland niet. Samen met een groep componisten en musici lobbyde Theo voor een klassieke zender. Er werd een stichting opgericht en een benefietavond georganiseerd om handtekeningen op te halen. Uiteindelijk werd gehoor gegeven aan de vraag. De voorwaarde was wel dat de zender niet enkel complete concerten ging uitzenden, maar ook kortere stukken moest draaien en aandacht moest schenken aan zowel oude als moderne muziek. Op 28 december 1975 was het dan zover: Omroep Veronica zendt klassieke programmering uit op Hilversum 4. Komiek André van Duin had de eer om de allereerste uitzending in te leiden. Luister hieronder naar de allereerste minuten NPO Klassiek.

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Theo zag het als zijn plicht om door te gaan met musiceren tot het niet meer kon, omdat hij één van de weinigen was die de oorlog heeft overleefd. Toch ging hij op 70-jarige leeftijd met pensioen. Hij overleed op 9 oktober 2012, op 88-jarige leeftijd, in Amstelveen.

foto: ANP

In 2009 ontvangt Theo Olof de eerste NPO Radio 4-prijs, uit handen van toenmalig minister Plasterk, vanwege zijn aandeel in het opzetten van de eerste klassieke radiozender in Nederland.

#16 - Het verhaal van violist Theo Olof - Muziek tot Leven - Verhalen van musici in de oorlog

Muziek uit Muziek tot Leven

De muziek van alle hoofdpersonen uit de podcast Muziek tot Leven kun je beluisteren in onderstaande Spotify-lijst.

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Ster advertentie
Ster advertentie